Werken aan gezamenlijk begrip met de lexicon Nabijheid en Sociaal Werk

Nabijheid is een belangrijk streven in sociaal werk. Maar wat verstaan we met elkaar onder termen als ‘eenzaamheid', 'preventie', 'sociaal schaduwwerk' of ‘alledaagse attentheid’? Onlangs is het lexicon Nabijheid en Sociaal Werk verschenen dat een helder licht werpt op zo'n veertig veelgebruikte en veelzijdige nabijheidstermen. De bundel vormt een onmisbare gids voor iedereen die zonder misverstanden wil samenwerken in de lokale sociale praktijk. Zo kunnen we werken aan een gezamenlijk begrip en spraakverwarring voorkomen.

Verhelderend overzicht
In het lexicon, een soort mini-encyclopedie, worden verschillende kennisbronnen over nabij sociaal werken met elkaar verbonden. Wetenschappelijke expertise, kennis uit de praktijk, het beleid en uit ervaring komen samen. De oorsprong van de begrippen wordt uitgelegd, verschillende duidingen in het beleid en de wetenschap worden kritisch besproken en de link wordt gelegd naar de dagelijkse praktijk van sociaal werkers. Het lexicon biedt een verhelderend overzicht van de belangrijkste ‘nabije’ begrippen (‘lemma’s) in het sociale domein: handig voor sociaal werkers, studenten, beleidsmakers, bestuurders en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties. De lemma’s zijn in vier clusters gegroepeerd: sociale nabijheid, geografische nabijheid, professionele nabijheid en institutionele nabijheid.

Spraakverwarring voorkomen
Lex Veldboer, lector Stedelijk Sociaal Werk, is een van de initiatiefnemers: “Er was nog geen lexicon als deze voor sociale professionals. Begrippen zoals participatie, inclusie en leefbaarheid zijn soms moeilijk te duiden door hun veelomvattendheid en leiden dan al snel tot spraakverwarring. Dit lexicon kan sociale professionals helpen elkaar beter te begrijpen bij het (domeinoverstijgend) samenwerken.”

‘Elke dag een lemma’
Mede-initiatiefnemer Radboud Engbersen, programmaleider Sociale Basis bij Movisie, adviseert: “Lees de komende periode elke dag één lemma voor het slapen gaan en je verwerft zo op simpele wijze een schat aan relevante informatie waar je elke dag in je werk van profiteert.”

Over de redactie
De mini-encyclopedie is tot stand gekomen door een samenwerking van Movisie en de Werkplaatsen Sociaal Domein, in het bijzonder de Amsterdamse Werkplaats. De redactie wordt gevormd door Lex Veldboer (HvA-lector Stedelijk Sociaal Werk), Radboud Engbersen (programmaleider Sociale basis bij Movisie), Erna Hooghiemstra (lector sociale innovaties Hogeschool Rotterdam), Judith Jansen (pojectmedewerker Movisie), Laura Koeter (projectleider en onderzoeker bij het Lectoraat Stedelijk Sociaal Werk), Lou Repetur (programmadirecteur Movisie), Jesper Rözer (senior onderzoeker en programmamanager van het Lectoraat Stedelijk Sociaal Werk) en Ard Sprinkhuizen (senior onderzoeker lectoraat sociale innovatie aan de Hogeschool Utrecht).

Het lexicon is tijdens het congrestival Sterke sociale basis op 23 september jl. uitgereikt aan Redouan el Khayari, Sociaal Werker van het Jaar 2022, en Leonard Geluk, directeur van de VNG. Bekijk het lexicon op de website van Movisie of download de bijlage hieronder.