Robuuste rechtsbescherming

Robuuste rechtsbescherming

Het is voor inwoners niet altijd makkelijk om de juiste sociaaljuridische ondersteuning te vinden en hun recht te halen. In het project Robuuste rechtsbescherming slaan gemeenten en andere (sociaalwerk)organisaties de handen ineen voor passende en laagdrempelige sociaaljuridische informatie, advies en ondersteuning voor iedereen, waar in Nederland je ook woont en wat je situatie ook is.

Doel van het programma
Het programma Robuuste rechtsbescherming heeft als doel om het basisrecht van alle inwoners op onafhankelijke sociaaljuridische ondersteuning en rechtshulp op lokaal niveau te garanderen. Vooral voor inwoners in kwetsbare situaties moet de toegang tot deze hulp laagdrempeliger en beter, oftewel ‘robuuster’ worden. Het perspectief van de inwoner staat hierbij centraal.

Alle inwoners met vragen over bijvoorbeeld een echtscheiding of met bezwaren tegen een besluit over een uitkering moeten weten waar zij terecht kunnen voor goede informatie of sociaaljuridische ondersteuning. Dit is in het bijzonder belangrijk voor mensen waarbij meerdere complexe problemen tegelijk spelen. Juist zij moeten bereikt worden en mogen niet verdwalen tussen verschillende uitvoeringsinstanties. 

Toeslagenaffaire en POK-middelen
Afgelopen jaren verschenen vele rapporten waaruit blijkt dat overheidsdienstverlening onvoldoende aansluit op wat inwoners nodig hebben. Een bekend rapport is ‘Ongekend onrecht’ van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK). In reactie hierop heeft het kabinet Rutte III plannen gemaakt om de publieke dienstverlening fundamenteel te verbeteren en hiervoor geld uitgetrokken. Voor gemeenten is jaarlijks € 150 miljoen beschikbaar, waarvan € 23 - € 25 miljoen voor Robuuste rechtsbescherming.

Grote verschillen in sociaaljuridische dienstverlening
De organisatie van en de toegang tot sociaaljuridische ondersteuning verschilt per gemeente. Om te voorkomen dat minder zelfredzame inwoners verdwalen tussen uitvoeringsinstanties, zijn er vaak al lokale initiatieven om de toegang tot sociaaljuridische hulp laagdrempeliger en beter, oftewel ‘robuuster’ te maken.Het project Robuuste rechtsbescherming gaat verder op deze ingeslagen weg en zal in gesprek met gemeenten en sociaalwerkorganisaties een gezamenlijke visie en een passend ondersteuningsaanbod voor de inzet van deze POK-middelen ontwikkelen. 

Handreiking voor gemeenten én sociaalwerkorganisaties
Sociaal Werk Nederland en Divosa hebben direct contact met de uitvoering van sociaaljuridische ondersteuning en rechtshulp door gemeenten. Voor het project Robuuste rechtsbescherming:

  1. stellen zij samen met (sociaalwerk-)organisaties en gemeenten een gezamenlijke ambitie op voor het versterken van lokale sociaaljuridische ondersteuning en rechtsbescherming. De lerende praktijk is hierbij het uitgangspunt; 
  2. ondersteunen zij gemeenten met het structureel verbeteren van de dienstverlening,, onder andere met behulp van praktische handreikingen, monitors, bijeenkomsten. Hierbij leren gemeenten en partners van elkaars aanpak.

Lerend netwerk en klankbordgroep
In het lerend netwerk Robuuste rechtsbescherming formuleerde een groep van ruim 20 deelnemers van sociaalwerkorganisaties, gemeenten en landelijke organisaties, zoals het Juridisch Loket, de Nederlandse Vereniging van Rechtswinkels en de Nationale ombudsman een gezamenlijke ambitie. Ook delen ze delen kennis en inzichten over het bouwen en versterken van een lokaal netwerk voor rechtsbescherming.

In een klankbordgroep geven kritische meedenkers van betrokken organisaties inhoudelijk advies aan het project.

Gezamenlijke ambitie

Laagdrempelige en goede sociaaljuridische informatie, advies en ondersteuning voor iedereen, waar je in Nederland ook woont en wat je situatie ook is.

Iedereen moet kunnen rekenen op passende sociaaljuridische hulp en een overheid die de rechten van haar inwoners beschermt, bijvoorbeeld bij levensgebeurtenissen. Daarvoor is een herkenbaar en onafhankelijk aanbod nodig, dat dichtbij te vinden is. Een persoonlijke aanpak, waarbij mensen zich gehoord en gesteund voelen.

Goede samenwerking tussen gemeenten, sociale en juridische organisaties zorgt ervoor dat je altijd terecht kunt voor de juiste hulp. Het maakt niet uit waar en bij wie je aanklopt. Doel is om problemen te voorkomen en te zoeken naar mensgerichte oplossingen.

 

Project RR lerend netwerk
Het lerend netwerk

Doe mee
Wil je meedoen of bijdragen aan Robuuste rechtsbescherming? Dat kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door deel te nemen aan bijeenkomsten of een onderzoek. Of door een goede voorbeelden van sociaaljuridische ondersteuning te delen.

Regiobijeenkomsten
Ben je, of wil je, aan de slag met rechtsbescherming? En wil je bijvoorbeeld meer met je gemeente samenwerking of ervaringen uitwisselen? Kom dan naar een van de regiobijeenkomsten van het project Robuuste rechtsbescherming.

Ben je benieuwd wat Robuuste rechtsbescherming voor jouw organisatie zou kunnen betekenen en wil je daarover in gesprek?  Laat het weten door hier je gegevens achter te laten. Of neem contact op met Lucas Wirtz.


Divosa is penvoerder van het project.

Meer informatie
Betere toegang tot sociaaljuridische hulp: wat is er nodig?
Werkbezoek minister Franc Weerwind
Project Robuuste rechtsbescherming (website Divosa)

Update Robuuste rechtsbescherming september 2023
Update Robuuste rechtsbescherming juni 2023
Update Robuuste rechtsbescherming mei 2023
Update Robuuste rechtsbescherming maart 2023

Contactpersonen 
Sociaal Werk Nederland
Lucas Wirtz, adviseur

Teamleden
Sociaal Werk Nederland
Ernst Radius, programmamanager 
Lineke Lammen, communicatieadviseur

Divosa
Nikki Lübeck, programmamanager
Lieke Metzemakers, projectleider
Margit Timmen, communicatieadviseur


Beeld: Folco Masi via Unsplash