Waarover maken sociaalwerkbestuurders zich nu zorgen?

Voorzitter Eric van der Burg is begonnen aan een ambitieuze missie: een telefonisch rondje langs de velden. De komende weken wil hij op die manier zoveel mogelijk leden van Sociaal Werk Nederland spreken. Hierbij zijn eerste bevindingen.

Hoe is het idee voor deze belronde ontstaan?
‘Veel van mijn afspraken vielen weg en de afspraken díé ik nog heb zijn telefonisch, dus dat scheelt reistijd. Zodoende heb ik veel meer ruimte in mijn agenda. Tegelijkertijd is het juist nu belangrijk om contact te hebben met onze leden, dus ik wil de komende weken zoveel mogelijk bestuurders spreken. Om op te halen wat er bij hen speelt en wat we als Sociaal Werk Nederland voor hen kunnen betekenen.’
Hoe ga je daarbij te werk?
‘Ik pak steeds de ledenlijst en kies iemand uit. Volstrekt willekeurig. En ik stel eigenlijk maar twee vragen: hoe gaat het met jóú en het gaat het met júllie? Op die manier heb ik ondertussen al zo’n dertig leden aan de lijn gehad.’
En wat zijn je bevindingen?
‘Mensen zijn blij verrast. En iedereen is enthousiast over onze berichtgeving rond sociaal werk in coronatijd en de dagelijkse update. Tegelijkertijd krijg ik hun zorgen te horen. Die gaan vooral over de financiering. Ministeries en VNG hebben er bij gemeenten op aangedrongen dat ze gewoon doorbetalen, maar daar zijn onze bestuurders nog niet helemaal gerust op. Want hoe meet je bijvoorbeeld of je aan prestatieafspraken hebt voldaan als je van fysieke contacten op digitale gesprekken bent overgestapt? Dus we blijven er bij VWS en de VNG op hameren dat het echt goed moet komen met de financiering.’

Zware tijden voor mantelzorgers
‘Daarnaast vertellen bestuurders wat ze als organisatie aan het doen zijn. Zo hoorde ik van Jolien Hoek in Almere dat VMCA belt met alle vierduizend mantelzorgers die ben hen bekend zijn. Dat mantelzorgers het nu zwaar hebben hoor ik trouwens vaker. Zeker nu dagbesteding vaak is weggevallen, bijvoorbeeld voor kinderen met gedragsproblemen. Sommige ouders staan er nu 24/7 alleen voor. Veel van hen weten niet bij wie ze moeten aankloppen voor extra ondersteuning. Dus wijs hen bijvoorbeeld op de Luisterlijn, die zijn ook lid van ons en bieden ook buiten kantoortijden een luisterend oor. En verder zie je dat sociaal werkers allerlei apps inzetten om cliënten te bereiken en hen een digitale schouderklop te geven.’
‘Tegelijkertijd merken bestuurders dat juist binnen onze doelgroepen niet iedereen digitaal vaardig is of überhaupt een computer heeft. In Rotterdam gaan ze daarom 2.000 computers verspreiden onder deze mensen. Dat kan elders misschien ook.’
Wat valt je verder op?
‘De enorme creativiteit om als organisatie zowel intern als extern aan de gang te blijven. Via social media of telefooncirkels bijvoorbeeld. Want solidariteit is er genoeg. Handje Helpen had er in één week honderd vrijwilligers bij. Prachtig toch?’
Maar lukt het dan ook om die mensen allemaal in te zetten?
‘Dat is nog wel een dingetje. Organisaties slagen er vaak wel in om hun huidige cliënten te bereiken, maar mensen die juist nu door het ijs zakken doen dat vaak in stilte. Hoe je die kunt benaderen is nog een zoektocht. De een doet het met een advertentie in de krant, de ander met een poster in de supermarkt of iets als een burenhulpkaart.’

Sociaal werk doet ertoe
Heb je meer aansprekende voorbeelden van sociaal werk anno corona?
‘Om te beginnen: vergeleken met bijvoorbeeld de horeca en de reisbranche verkeren we in een goede positie. Daar ligt de boel helemaal plat. Wij kunnen wel doorgaan en dat doen onze leden ook, stuk voor stuk. Daardoor ziet nu ook heel Nederland hoe belangrijk we zijn. Dat hoor ik ook nadrukkelijk terug in mijn gesprekken. Dat moeten we blijven waarmaken. En nog meer goed nieuws: het ziekteverzuim stijgt wel iets maar niet extreem.’
Figulus in Aalten heeft extra aanbod van online jongerenwerk. Zie je dat elders ook?
‘JOZ in Rotterdam ging de afgelopen dagen “viral” met filmpjes over hun online jongerenwerk. Ook een heel goed voorbeeld. Die twee organisaties waren trouwens ook de nummers 1 en 2 bij onze Transformatietrofee.’

En nu verder
Wat zijn al met al de grootste zorgen knelpunten die bestuurders zien?
‘Allereerst de financiën dus. Punt twee, de administratie en verantwoording van wat ze nu aan het doen zijn. En drie: het bereiken van de mensen die onder de radar blijven. Maar dat zien ze vooralsnog meer als zorgen voor de toekomst dan voor het heden. En vergeet niet dat ze op het ministerie van VWS 24/7 knetterhard werken om alles voor elkaar te krijgen. Maar, zei minister Hugo de Jonge me, “het is wel onderdeel van een ellenlange lijst”. Hun prioriteit ligt natuurlijk bij de ziekenhuiszorg, en terecht, laat dat duidelijk zijn.’
Tips voor leden?
‘Doe het goede en blijf dat doen, want ministeries en VNG hebben toegezegd om te blijven betalen. Stuit je op een gemeente die daar anders over denkt? Meld het ons, dan gaan we ermee aan de slag.
En twee: leer van elkaar! Doe je voordeel met de goede voorbeelden die langskomen en die we ook verzamelen op onze website.
En ten derde: koester de nieuwe contacten die je nu opbouwt, zodat je ook straks na de crisis nog iets hebt aan bijvoorbeeld al die nieuwe vrijwilligers maar ook aan bedrijven die in deze dagen maaltijdservices of boodschappendiensten verzorgen. Hou ze vast!’