Het aantal vluchtelingen is de afgelopen jaren in veel Nederlandse gemeenten flink toegenomen. Zo ook in Hellendoorn, waar Marije Leferink coördinator is van VluchtelingenWerk van Stichting De Welle. “Een paar jaar geleden begeleidden we nog zo'n 20 tot 25 mensen. Dit jaar zijn dat er 180”, aldus Marije. Het gaat namelijk niet alleen om de gemeentelijke taakstelling maar de statushouders moeten na huisvesting ook goed begeleid worden.  In deze gemeenten zijn vooral Syrische vluchtelingen erbij gekomen en mensen uit Eritrea (oost-Afrika). De Welle is uniek met zijn aanpak trajectbegeleiding Wet Inburgering in Nederland.

Ondersteuning vanuit de sociaal werk organisatie
Die toename heeft een grote impact op de brede sociaal werk organisatie, diens professionals en vrijwilligers. Juist op deze organisatie, omdat vanaf 2013 de gemeenten niet meer verantwoordelijk zijn voor de inburgeraars. Zo bieden gemeenten niet meer actief taalcursussen aan. Het is aan de statushouders zelf om een geschikt taaltraject te vinden, zodat zij binnen 3 jaar goed kunnen inburgeren. “Die taak heeft onze organisatie met beide handen aangepakt. Je kan niet van mensen die de taal nog niet spreken verwachten dat ze dit alleen kunnen. We begeleiden statushouders bij dit traject en bij de totale inburgering. Een trajectbegeleider gaat uitgebreid met ze in gesprek om een beeld te krijgen van het taalniveau en aantal jaren scholing van de mensen om zo een juiste match te maken.”

Maar Stichting De Welle doet meer: “We helpen ze bij de huurwoning, het ondertekenen van het contract, een WA-verzekering aanvragen en een zorgverzekering, we gaan mee met aanmeldingen bij scholen, enzovoort. We zitten bovenop die inburgering. Als we dat niet doen en de inburgering gaat niet goed dan kan dit consequenties hebben voor de verblijfsvergunning en het kan een boete opleveren..”

Participatieverklaring
Recent is de participatieverklaring van kracht gegaan, een traject waarbij statushouders een workshop volgen over de normen en waarden van de Nederlandse maatschappij en zij krijgen informatie over onze grondwet. Daarna moeten inburgeringsplichtigen de verklaring ondertekenen. Later bij de inburgering komen deze aspecten wederom aan de orde en wordt het getoetst bij het vak Kennis Nederlandse Maatschappij (KNS).  Marije vindt de participatieverklaring een goede aanvulling, maar het komt wat vroeg in het traject: “Het zou mooi zijn als dit volledig parallel zou lopen met de inburgering. In het begin spreken zij de taal namelijk nog niet goed en worden zij overdonderd door heel veel andere informatie. Een betere afstemming zou wenselijk zijn.”

Wie neemt de verantwoordelijkheid?
Juist sociaal werk organisaties weten die begeleiding van statushouders heel persoonlijk te maken. Zij nemen veel tijd voor het individu en het gezin. Toch hoort Marije zo nu en dan geluiden dat gemeenten die verantwoordelijkheid weer terug willen. Hier zou ze geen voorstander van zijn: “sociaal werk organisaties vertegenwoordigen de statushouders tijdens die intensieve begeleiding, gemeenten hebben uiteindelijk toch andere prioriteiten en belangen.”