Rechtsbijstand in de gevarenzone
De plannen van minister Sander Dekker (VVD) voor de gesubsidieerde rechtsbijstand roepen gemengde reacties op, aldus de Volkskrant. “Tegenstanders vrezen dat de armste mensen de toegang tot het recht verliezen, voorstanders hopen op vermindering van ‘onnodige’ zaken waarbij overheden zijn betrokken.”
Puur om de poen
Zo is er de reactie van strafrechtadvocaat Erik Thomas. “De nieuwe plannen klinken allemaal heel sympathiek, maar Dekkers doelstelling is helemaal niet om de rechtsbijstand op een beter peil te krijgen. De commissie-Van der Meer, die zelf door de overheid is ingesteld, bepaalde vorig jaar dat er 125 miljoen extra nodig is voor de gesubsidieerde rechtsbijstand. Nu moeten we ineens in grote lijnen over een nieuw stelsel gaan denken. Het gaat puur om de poen en nergens anders om. Mijn privémening: alles wat Sander Dekker voorstelt, moet je drie keer tegen het licht houden om naar de kleine lettertjes te zoeken.”
Rechtsbijstand in gevarenzone
GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg windt er ook geen doekjes om. “Er gaat straks veel gevraagd worden van mensen die al in een stressvolle situatie zitten. Ze moeten via een soort rechtshulppakketten die via de markt worden aanbesteed erachter komen of ze in hun recht staan bij vaak heel complexe zaken. Ik ben daar bezorgd over. Voor heel veel mensen komt de rechtsbijstand in de gevarenzone.”
‘Laat maar zitten’
Ook advocaat Sébas Diekstra onderkent dat gevaar: “Het nieuwe systeem gaat er via een omweg voor zorgen dat mensen aan de onderkant van de samenleving de toegang tot de rechter wordt ontzegd. Het stelsel wordt straks zo ingewikkeld gemaakt dat mensen op een gegeven moment zeggen: laat maar zitten.”
Sociaal Werk Nederland gaf minister Dekker al eerder een aantal aanbevelingen mee, met als rode draad juist meer aandacht voor die onderkant. Dat gebeurde tijdens een bijeenkomst met sociaal raadslieden in Dordrecht. Hij leek toen zeer onder de indruk van hun laagdrempelige, preventieve hulp aan mensen met meervoudige problemen. Maar die hulp kan niet álle juridische problemen oplossen. In voorkomende gevallen moet het dus ook voor deze mensen mogelijk blijven om naar de rechter te stappen.