Antwoorden jongerenwerk op oplopende spanningen Midden-Oosten
Het Israëlische-Palestijnse conflict is hevig opgelaaid en helaas zijn veel onschuldige burgers het slachtoffer van de vijandelijkheden. Het conflict leidt ook tot spanningen binnen en tussen verschillende groeperingen in Nederland. Ook onder jongeren. Sociaal Werk Nederland peilde bij enkele leden verspreid over Nederland in hoeverre dit speelt en welke rol zij als jongerenwerk hierin vervullen. Uit de rondvraag blijkt dat het jongerenwerk op vier manieren tracht antwoorden te bieden op de oplopende spanningen.
Eenzijdig beeld in de media
Uit de rondvraag blijkt dat een deel van de jongeren zich verbonden voelt met de gebeurtenissen: de oorlog raakt hun eigen leefwereld. Ze ervaren gevoelens van verontwaardiging, angst, woede en onmacht. Ook hebben zij de indruk dat de media pro-Israël zijn en anti-Palestijns. Zo constateert Jongerenwerker Remco van der Meij van Welzijnskwartier in de Duin- en Bollenstreek dat jongeren zich afvragen of we een volledig beeld van de situatie krijgen. Jongerenwerker Irshaad Santoe van Stichting Netwerk in Hoorn merkt op dat jongeren er niet veel over praten, maar voelt wel het onderliggende sentiment. Vooral over de verdeeldheid die in de beleving van jongeren wordt gezaaid door eenzijdige berichtgeving in de media.
Rol jongerenwerk: vier manieren
Vanuit de ervaringen die leden delen, blijkt dat het jongerenwerk op vier manieren tracht antwoorden te bieden op de oplopende spanningen onder jongeren als gevolg van de oorlog.
Ten eerste ondersteunen zij jongeren bij het beoordelen van online informatie. De sociale media bieden jongeren snel informatie over het conflict, maar die is niet altijd betrouwbaar. Het is voor jongeren niet altijd gemakkelijk om betrouwbare informatie te onderscheiden van bijvoorbeeld ‘fake news’ en complottheorieën. Jongeren hebben behoefte aan het zoeken, vinden, interpreteren en beoordelen van informatie in hun online leefwereld (Manders & Todorović, 2021).
Daarnaast hebben jongerenwerkers een rol in (vroeg)signalering om escalatie te voorkomen. Directeur Guilherme Carinhoza da Graca van Stichting Jongerenwerk Op Zuid (JOZ) vertelt dat in Rotterdam direct een team ‘maatschappelijke escalatie’ is ingezet naar aanleiding van het conflict: “Gemeente, onderwijs, politie en jongerenwerk bespreken samen wekelijks de signalen die we binnenkrijgen. En we kijken wat we kunnen doen om escalatie te voorkomen.” Daarin wordt ook lering getrokken uit eerdere escalaties, zoals naar aanleiding van de aanslagen in Parijs in 2015.
Jongerenwerkers faciliteren ook gesprekken tussen jongeren in de wijk. Het jongerenwerk biedt zo een plek waar jongeren terecht kunnen met hun vragen, angstgevoelens of ideeën die zij krijgen door deze heftige gebeurtenissen (De Kock, 2016). Zoals de gespreksavond Heb ik ook het recht om wat te zeggen? op 26 oktober jl. voor jongeren in Amsterdam Nieuw-West georganiseerd door DOCK, YoungAmsterdam en Combiwel. Voorwaarde is wel dat jongerenwerkers een goede relatie hebben kunnen opbouwen met jongeren in de wijk, zodat de jongeren zich veilig genoeg voelen om hun emoties te delen met anderen. Dit vraagt dus om continuïteit in het jongerenwerk om ‘in vredestijd’ vertrouwen en netwerken in de wijk op te bouwen.
Ten vierde zetten jongerenwerkers zich in om jongeren aan te sporen om zelf initiatieven te starten waarmee de aanwezige spanning kan worden omgezet naar concreet handelen en iets kunnen betekenen voor anderen. Denk hierbij aan het organiseren van inzamelingsacties voor de slachtoffers, interviews met buurtbewoners met verschillende achtergronden of gesprekken met lokale politieke partijen en bestuurders.
Wat is daarvoor nodig?
Om deze rollen goed te kunnen vervullen, is het belangrijk dat jongerenwerkers:
- goed op de hoogte zijn van de oorlog en hoe deze doorwerkt op jongeren;
- over de vaardigheden beschikken om op een open manier met jongeren de dialoog aan te gaan over wat zij meemaken en ervaren; en
- in teamverband bespreken hoe zij als organisatie hun dienstverlening richting jongeren naar aanleiding van deze oorlog willen inrichten.
Van de overheid vraagt het om het jongerenwerk adequaat te faciliteren om deze rol te kunnen vervullen, zowel in tijd als met heldere informatie (De Kock, 2016).
Neem voor meer informatie contact op met Jolanda Sonneveld.
Lees ook:
- Movisie-artikel Hoe verminder je als gemeente spanningen tussen inwoners door de oorlog tussen Israël en Hamas? (oktober 2023)
- Manifest Laat alle jongeren meedoen over het belang van kinder- en jongerenwerk (oktober 2023)
- Margriet de Kock (mei 2016). Je suis. Een onderzoek naar jongerenwerk en glokalisering. Onderzoeksrapport voor bachelor scriptie. Avans Hogeschool, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening
- Willeke Manders en Dejan Todorović (juni 2021). Jongerenwerk in de online leefwereld van jongeren. Hogeschool van Amsterdam, Amsterdams Kenniscentrum voor Maatschappelijke Innovatie, Lectoraat Youth Spot
- CCV-artikel Effectieve aanpakken om polarisatie tegen te gaan over de inzet van jongerenwerk bij polarisatie en radicalisering (december 2020)
