Succesvolle samenwerking voor prettige wijken met de 7 leidende principes
Goed wonen is in sommige wijken niet altijd vanzelfsprekend. Bewoners hebben soms een complexe hulpvraag, denk aan armoede, mentale gezondheid, overlast en verloedering. Dat vraagt om een samenhangende aanpak op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Zo’n aanpak helpt mensen gelukkiger te worden en mogelijk minder afhankelijk te zijn van een uitkering of zorg. En de samenleving als geheel – en daar gaat het uiteindelijk om – wordt er beter van. Meer gezondheid, meer cohesie en meer meedoen. Een coalitie van landelijke organisaties ziet 7 leidende principes voor samenwerken tussen wonen, welzijn en zorg.
De 7 leidende principes
De maatschappelijke coalitie ‘Zo doen we dat’ startte in 2021 en bestaat uit tien organisaties vanuit wonen, zorg en welzijn die samen kijken naar wat mensen willen, kunnen en nodig hebben. Dat klinkt gemakkelijker dan het is. Maar het is een kwestie van durven en doen, zo blijkt in de praktijk. Goed wonen in leefbare wijken vraagt om een combinatie van sociale maatregelen en fysieke ingrepen. Wonen, zorg, welzijn, veiligheid en de fysieke leefomgeving zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Samenwerken is niet eenvoudig. Zeker met meerdere organisaties, waarbij ieder zijn eigen methodes, processen en ervaringen heeft. Vanuit die gedachte heeft de coalitie de randvoorwaarden en uitgangspunten voor succesvolle samenwerking geformuleerd in 7 leidende principes:
- De bewoners centraal op basis van gelijkwaardigheid.
Dat betekent dat de bewoners de oplossingen bedenken en dat zij zelf een actieve bijdrage hebben in de uitvoering. Echte zelfregie. - Gedeelde urgentie en lange adem.
Dat begint bij een gedeelde urgentie bij politiek, bestuur en maatschappelijke partners. En er zijn leiders nodig die staan voor langjarige samenwerking in de buurt. - Gezamenlijke visie en verantwoordelijkheid.
Door samen maatschappelijke doelen vast te stellen, ontstaat een gerichte beweging. Verzamelde data/kennis van de wijk, helpt om te zien wat er speelt en om doelen af te spreken. Minstens zo belangrijk is het hoe: hoe ga je die doelen samen bereiken? - Elkaar begrijpen en vertrouwen.
Vanuit de gedeelde visie kan er een gemeenschappelijke taal ontstaan en vertrouwen. Dat vraagt om tijd én om het gesprek te blijven voeren, ook als het moeilijk wordt. - Uitvoering bepaalt, bestuur faciliteert.
Wijkprofessionals vormen met elkaar een organisatieonafhankelijk wijknetwerk dat in onderlinge afstemming doet wat nodig is voor de wijk. - Leren op alle niveaus.
Bij effectief leren hoort ook dat iedereen (ook negatieve) ervaringen deelt, om op lange termijn de samenwerking zeker te stellen. Ook belangrijk: regelmatig terugkoppelen naar de visie en de gestelde doelen. - Klein beginnen, groot denken.
Beginnen met één casus in de wijk en vanuit de behaalde successen verder werken naar een gebiedsaanpak is daarvoor dé manier. Een ontwikkelde aanpak kan worden verspreid en gedeeld. Maar het echte ‘eigen maken’ en op een andere manier gaan werken is overal een nieuw proces. Spreek daarom niet van uitrollen maar van ‘inrollen’.
Vier webinars
In een serie van vier webinars zijn succesvolle praktijkvoorbeelden uitgelicht. Kijk ze hier terug:
- Webinar 1, 'Aan de slag met leefbare en vitale wijken: zo doen we dat!' (De Ruwaard in Oss, 9 februari 2022)
- Webinar 2, ‘Gemengd wonen: zo doen we dat!' (Place2BU in Utrecht, 22 maart 2022)
- Webinar 3, ‘Wijkvernieuwing: zo doen we dat!' (Sunny Selwerd in Groningen, 14 april 2022)
- Webinar 4, ‘Creëren inclusiever wijken: zo doen we dat!' (De Posten in Enschede, 25 mei 2022)
Over de maatschappelijke coalitie leefbare en vitale wijken
Vanuit de Actieagenda Wonen nam een brede maatschappelijke coalitie vanuit wonen, zorg en welzijn samen met Platform31 begin 2022 het initiatief voor het digitale magazine ’Zo doen we dat’, waarin twaalf sterke praktijkvoorbeelden van samenwerking zijn uitgewerkt. Vier van deze voorbeelden zijn vervolgens in webinars nader belicht. In 2023 is een succesvolle roadshow georganiseerd over de samenwerking tussen wonen, zorg en welzijn. De coalitie bestaat uit ActiZ, Aedes, de Nederlandse ggz, Divosa, G40, MIND, Sociaal Werk Nederland, Valente, VNG en de Woonbond. Het ministerie van BZK onderschrijft het belang van de brede samenwerking en ondersteunt het initiatief.
Neem voor meer informatie contact op met senior adviseur Marcel Mathijssen.