Nieuwsbericht

Maatwerk moet in ieders hart en werkwijze zitten’

10 juli 2020 | 2 minuten lezen

Bron: Zorg + Welzijn, Eva Prins
Maatwerk makkelijker maken. Dat is de doelstelling van de Citydeal Eenvoudig Maatwerk, waaraan inmiddels negen gemeenten en vijf ministeries meedoen. Marcel van Eck, sociaal werker van het jaar, is blij met het programma, maar waarschuwt er ook voor weer een nieuwe functie – de maatwerkspecialist – in het leven te roepen. ‘Maatwerk zou de grondhouding moeten zijn van alle sociaal professionals.’

Doen wat nodig is. Zo definieert Marcel van Eck maatwerk. Van Eck is gezinswerker bij buurtteams Lokalis Utrecht en doet onderzoek naar integraal werken bij kwetsbare gezinnen.

Doorbreken
Zo efficiënt en effectief mogelijk doen wat een persoon of gezin nodig heeft. Dat klinkt logisch en vanzelfsprekend, maar in de praktijk staan regels, wetten, structuren, bureaucratie, geld, beleid, verkokering, hokjesdenken etc. dit in de weg. Het programma Citydeal Eenvoudig Maatwerk beoogt dit te doorbreken, met name voor kwetsbare mensen met gestapelde problemen, door iedereen in de zorg- en welzijnsketen te doordringen van het belang van maatwerk en dit ook mogelijk te maken. Het programma, onder leiding van Pieter Hilhorst, loopt al een aantal jaar, en is onlangs weer met een jaar verlengd.

Instrument
Van Eck is er blij mee, maar anders dan Hilhorst is hij geen voorstander van ‘maatwerkspecialisten’. ‘Niet alle sociaal werkers hoeven maatwerkspecialisten te worden’, zei Hilhorst onlangs bij de presentatie van het Maatwerk Magazine. ‘Is maatwerk nodig, dan kunnen sociaal werkers er maatwerkspecialist bij halen. Het is een specialisme.’ Van Eck ziet dat anders: ‘Maatwerk zou een grondhouding moeten zijn van alle sociaal professionals’, zegt hij. En dat is het volgens hem vaak ook al. ‘Het is het hart van het sociaal werk, het is ons instrument om ons werk goed te kunnen doen.’ Wat hem betreft hoeft daar dan ook geen ‘maatwerkspecialist’ aan te pas te komen. ‘Dan ben je weer bezig iets nieuws in het leven te roepen, een nieuw hokje.’ Beter is het volgens hem dat maatwerk nog meer onderdeel wordt van de opleidingen opdat ‘het echt in de identiteit, in het DNA van sociaal professionals wordt gemasseerd. Dan gaat het om ruimte durven nemen, de grens opzoeken van wat erbinnen, of buiten regels en protocollen kan.’

Muur
Die regels en protocollen zitten nu nog vaak in de weg – en vaak ook de mensen die deze regels maken en moeten uitvoeren. Sociaal werkers lopen dan met hun maatwerkoplossingen, net als burgers zelf, tegen een muur op, weet Van Eck. Hilhorst pleitte daarom onlangs voor ‘meer beslissingsmacht’ voor sociaal werkers. Van Eck is daar niet zonder meer voorstander van. Dat brengt namelijk ook extra verantwoordelijkheid met zich mee, vindt hij. En mogelijk ook een spanningsveld in de relatie met burgers. ‘Juist omdat een sociaal werker een goede band heeft met mensen, is hij of zij wellicht ook niet altijd meer helemaal objectief.’ Liever dan ‘de professional bepaalt’, ziet Van Eck een constructieve dialoog waarbij de eindverantwoordelijke manager, bestuurder of ambtenaar meedenkt vanuit maatwerk en de (expertise van de) sociaal professional serieus neemt. ‘We moeten elkaar vinden in vertrouwen, waarbij het vertrekpunt moet zijn; wat is hier nodig?’

En legitimeren
Die transparantie en reflectie zijn ook belangrijk bij een andere vraag die bij maatwerk om de hoek komt kijken: hoe voorkom je willekeur, vriendjespolitiek en/of enorme verschillen? 

Het hele artikel vind je op de website van Zorg + Welzijn

De webinar 'Maatwerk' van Pieter Hilhorst en Marcel van Eck terugluisteren? Dat kan hier.