Participatielezing 2019: Een radicale ommezwaai van de arbeidsmarkt.

Op vrijdagmiddag 8 maart organiseert Movisie in samenwerking met Cedris/SBCM en Sociale Vraagstukken de tweede Participatielezing. Spreker is hoogleraar Ton Wilthagen en de titel van zijn lezing ‘Een radicale ommezwaai van de arbeidsmarkt’. Locatie is de SER (o.v.) in Den Haag. De toegang tot de Participatielezing 2019 is gratis, maar aanmelding is verplicht.

Het gaat goed met de economie, het aantal vacatures neemt toe, maar het aantal personen in de bijstand neemt niet af. Ook de Participatiewet levert niet op wat men ervan verwacht. De aantallen langdurig werklozen en mensen met een arbeidsbeperking die in het reguliere bedrijfsleven en bij overheden aan de slag moeten, blijven ver achter bij de doelstellingen en ambities van de regering.

Er is een nieuwe aanpak nodig die kwetsbare werkzoekenden perspectief moet geven. Maar hoe? En wie neemt daarbij het voortouw? Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Tilburg University pleit voor een radicale ommezwaai van de arbeidsmarkt.

Ton Wilthagen werkt samen met Jos Verhoeven, directeur van Start Foundation, al langer aan plannen voor een zogeheten ‘parallelle arbeidsmarkt’. Deze is hard nodig omdat de positie van mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt steeds verder ondergraven wordt. De Participatiewet uit 2015 biedt langdurig werklozen en mensen met een arbeidsbeperking weinig soelaas. Ze moeten in het reguliere bedrijfsleven hun weg zien te vinden, maar de aantallen blijven ver achter bij de doelstellingen en ambities van de regering.

Daarnaast is met het op slot zetten van de Sociale Werkvoorziening een belangrijk vangnet voor deze doelgroep weggevallen. Het gevolg? Ton Wilthagen: 'Er is een onbenut arbeidspotentieel van 1,3 miljoen mensen ontstaan. Tegelijk zie je dat werkgevers hun vacatures niet ingevuld krijgen. Ook subsidies die deze werkzoekenden goedkoper maken, sorteren weinig effect.'

Tijd dus voor andere routes richting werk. Maar welke? Boetes en quota? Het verlagen van uitkeringen? Een basisinkomen? Het zijn allemaal methoden waar volgens Wilthagen vooral nadelen aan kleven. Meer ziet hij in een ‘parallelle arbeidsmarkt’, ook wel de ‘betekenis-economie’ genoemd. Dit vraagt om een andere invulling van het begrip lonend werk: een bredere en meer sociaal getinte beloning. Uitkeringsgeld kan dan worden ingezet als ‘maatschappelijk durfkapitaal’. Hij vindt ook dat het UWV zich meer als arbeidsbureau moet ontwikkelen.

Wat is volgens Wilthagen nodig om zo’n parallelle economie tot stand te brengen? Hij denkt bijvoorbeeld aan nieuwe coalities tussen bedrijven, overheden, onderwijs en wetenschap. Maar ook aan andere fiscaal-juridische instrumenten die sociale ondernemingen in de kaart spelen. Hij doet een appèl op politiek en overheid:  'We hebben gemeenten nodig die het lef hebben om voorop te lopen. Plus een politiek die verder durft te kijken dan de eerstvolgende bestuursperiode.'

De lezing van Ton Wilthagen wordt geïllustreerd met diverse casussen uit de praktijk. Movisie organiseert de tweede Participatielezing in samenwerking met kennispartnerschap Cedris/SBCM en het Platform voor Sociale Vraagstukken. Voor de eerste Participatielezing in 2018 door Mark Bovens (hoogleraar Bestuurskunde UU) was grote belangstelling.

Aanmelding: De toegang tot de Participatielezing 2019 is gratis, maar aanmelding is verplicht. Meld je aan via www.movisie.nl/agenda/radicale-ommezwaai-arbeidsmarkt.