Governancecode

Governancecode

Good governance, oftewel: goed bestuur en toezicht van organisaties, is een belangrijk thema geworden. De overheid vraagt erom met regelgeving voor diverse branches. Consumenten stellen steeds meer eisen aan het functioneren van een organisatie. Media stellen onbehoorlijk bestuur aan de kaak. En bestuurders willen hun handelen kunnen legitimeren. Gevolg is dat steeds meer branches richtlijnen opstellen voor goed bestuur en toezicht.

Actualisatie Governancecode
Ook Sociaal Werk Nederland heeft, in 2008, een branche-eigen Governancecode laten ontwikkelen, onder leiding van Anton Westerlaken. Vanwege een behoefte van de leden en trends in de samenleving hebben we in 2015 besloten om onze eigen Governancecode onder de loep te nemen. We wilden nagaan of het juridisch allemaal nog klopt, maar vooral ook om het brede thema van verantwoord bestuur in de code opnieuw te beschrijven en te agenderen.

De nieuwe governancecode bestaat uit een inleiding, basisprincipes, drie modellen inclusief toelichting en een stappenplan. Deze versie is ten opzichte van de oude Governancecode uitgebreider en anders van taal en toon. De uitwerking van de principes en bepalingen voor de drie bestuursmodellen uit de Governancecode van juli 2008 komt niet meer in die vorm terug in de nieuwe code. Deze uitwerking vertoont een grote overlap met de in 2009 uitgebrachte reglementen voor raad van toezicht, toezichthoudend bestuur en instruerend bestuur. Deze reglementen worden aangepast aan de sinds 2009 gewijzigde regelgeving en nieuwe inzichten over good governance en worden opgenomen in de bijlage van de Governancecode.

Naast actualiseren geeft deze nieuwe versie meer toelichting op de principes van good governanceen is motiverender voor het belang van goed toezicht. Bovendien zitten er meer praktische handvatten voor het gebruik bij.

In de bijlage vindt u de Governancecode. Hier vindt u het Register Governancecode.

Governancecode Sociaal Werk versus Zorgbrede Governancecode
De Zorgbrede Governancecode is recent in 2022 weer herzien. De code vervangt de Zorgbrede Governancecode van 2016. Deze code geldt voor alle vijf de branches verenigd in de Brancheorganisaties Zorg (BoZ). Dit zijn ActiZ, GGZ Nederland, NFU, NVZ en VGN. 

Waarom twee aparte codes?
Reden om de eigen code te behouden en te herzien zijn de verschillen tussen de zorg- en de sociaal werkbranche. De context waarin sociaal werkers werken is anders. Ook is de omvang, type organisaties en relatie met klanten/cliënten niet goed te vergelijken. De verschillen maken dat er naast inhoudelijke verschillen ook een andere taal en toon gesproken wordt. Bovendien heeft een Governancecode ook een branche bindende en profilerende functie, wat ook past binnen ons gehele kwaliteitstraject.

Hoe verbinden we ze?
Hoewel er duidelijke verschillen zijn, lijkt de context waarin zorg en welzijn werken steeds meer op elkaar en wordt er ook steeds intensiever samengewerkt. In het kader van netwerk-denken en de basale principes die vergelijkbaar zijn in beide codes, is afstemming daardoor onvermijdelijk.

Afgesproken is dat wij in onze nieuwe code expliciet aangeven waar verbindingen met de zorgcode logisch of dubbelop is. En, hoe ze zich tot elkaar verhouden.

Een puntsgewijze en beknopte vergelijking

  • Qua principes is de Zorgbrede Governancecode niet fundamenteel anders dan de codes voor de Kinderopvang en de Woningcorporaties of het eerste concept van onze eigen code. Bij al deze codes wordt uitgegaan van de adviezen van de Commissie Halsema.
  • De taal van de zorgcode is – begrijpelijkerwijze – geënt op de (vaak veel grotere) organisaties en situaties in de zorg. Het type organisatie dat als uitgangspunt is genomen en het taalgebruik zal onze leden niet altijd aanspreken.
  • De zorgcode is minder duidelijk door de combinatie van verplichtende bepalingen, bepalingen waarvan onder voorwaarden mag worden afgeweken en adviesbepalingen. 
  • De zorgcode is hier en daar abstract en het implementeren van de principes zal daardoor een extra inspanning van toezichthouders en bestuurders vragen.
  • Hoewel deze zorgcode een stuk gebruiksvriendelijker is dan de vorige biedt een eigen code voor de branche Sociaal Werk een grotere kans good governance tussen de oren van toezichthouders en bestuurders te krijgen.
  • Bij het ontwikkelen van de branchecode Sociaal Werk wordt onze eigen Commissie Kwaliteit nauw betrokken bij de inhoud, ‘toon’ van de code en de stijl.

Advieshonoreringsregeling
De huidige advieshonoreringsregeling voor de leden van raad van toezicht is herzien. Op basis van de maatschappelijke context, wettelijke veranderingen (WNT) en kijkende naar andere branches is een advies geschreven die sociaal werk organisaties kunnen gebruiken bij de honorering.

De kern van het advies is om de huidige honorering aan te passen door de hoogte van de honorering te koppelen aan de honorering van de bestuurder (5% - 7.5%). Dit is een aanpassing ten opzichte van de vorige regeling, waarin de grootte van de organisatie leidend was.

De in het advies opgenomen minima en maxima zijn handvatten waarvan kan worden afgeweken met een goede onderbouwing.