Nieuwsbericht

Kinder- en jongerenwerk krijgt extra budget uit Deltaplan Jeugd

Chris Bos
30 april 2021 | 4 minuten lezen

Het covid-19 virus zelf had voor de meeste jongeren geen ingrijpende gevolgen, maar de maatregelen ertégen des te meer. Ook de overheid beseft dat inmiddels. ‘Daardoor is er sinds corona ineens veel meer oog voor goed jeugd- en jongerenwerk,’ merkt Ernst Radius, die namens Sociaal Werk Nederland veelvuldig aanschuift bij digitale overlegtafels in Den Haag. En met succes, want diverse sociaalwerkinitiatieven krijgen extra subsidie, vooral via het Deltaplan Jeugd. Een tussenstand.

Het goede nieuws is dat inmiddels de bso en de basisscholen weer (deels) open zijn en ook de hbo’ers weer één dag in de week live onderwijs krijgen. Ernst Radius: ‘Het probleem is wel dat juist de kwetsbaarste gezinnen weer het hardst zijn getroffen door de coronamaatregelen, dat blijkt onder meer uit SCP-onderzoek. Die ouders en hun kinderen hebben doorgaans minder veerkracht; materieel en immaterieel. Jongeren in de zogeheten “lagere SES-wijken” hebben hun werk en stages zien wegvallen. Bovendien lopen ze een groter risico om in aanraking te komen met criminaliteit. Dat alles nog los van algemenere klachten als minder bewegen, overgewicht, eenzaamheid en depressiviteit.’
Voor mentale problemen onder jongeren zijn ook verschillende initiatieven gehonoreerd, waaronder de intensivering van het programma Join us, waarmee jongerenwerkers veel samenwerken.

Mager
Ondertussen focust het kabinet op leerachterstanden. Ernst Radius: ‘Op zich is dat terecht, zeker omdat ook dat lot vaker kinderen uit kwetsbare gezinnen treft. In een klein huis met weinig digitale middelen en laagopgeleide ouders is het lastig om online lessen te volgen. “Rijkere” kinderen hebben de afgelopen maanden vaak voldoende ondersteuning gehad; van hun ouders of van huiswerkbureaus. Maar in vergelijking met de 8 miljard extra die het kabinet uittrekt voor het onderwijs is 200 miljoen voor het sociaal domein nogal mager. Dat hadden ze echt wel wat beter kunnen spreiden.’

Drukker dan ooit
Het belang van goed kinder- en jeugdwerk wordt inmiddels wel steeds breder onderkend. Ernst Radius: ‘Dat merk ik in de overheidscommissies waarin ik zit. Zeker het jongerenwerk is zichtbaar geworden. Enerzijds omdat ze vorig jaar zomer tijdens de eerste lockdown op veel plekken vaak als enige professionals op straat waren; ze hadden het drukker dan ooit. Anderzijds werden ze in gemeenten zonder stevig jongerenwerk juist node gemist. Dat bleek bijvoorbeeld rond Oud en Nieuw, en bij het instellen van de avondklok. Zowel dat goede werk als de gaten die er vallen als het er níét is, wordt nu gezien en daarover word ik bevraagd. Dat was vroeger wel anders. Mede dankzij de goede voorbeelden en de andere input die wij van onze leden krijgen, bijvoorbeeld via 1sociaaldomein, kunnen we dit jaar meer aandacht vestigen op het kinder- en jongerenwerk.’

Zomer en winter
Sociaal Werk Nederland stond aan de wieg van de geslaagde Wintergames waardoor jongeren konden sporten in de buitenlucht. ‘Vorig jaar zomer hadden we daarover contact met de Cruyff Foundation. Ook de Krajicek Foundation sloot aan en na flink soebatten hebben we ten slotte subsidie gekregen van VWS. En die konden we gelukkig snel inzetten, mede dankzij de jongerenwerkers en de buurtsportcoaches van onze lidorganisaties. Meer dan 50.000 jongeren hebben daar gebruik van gemaakt. Bovendien komen er nu ook Summer Games die tot en met de herfstvakantie van 2021 doorlopen. En JOGG doet nu ook mee.’
De activiteiten vinden deels plaats op de Cruyff en Krajicek Courts. ‘Maar onze sportcoaches en jongerenwerkers organiseren ontmoeting en activiteiten natuurlijk ook in parken en op pleinen.’

Meidenwerk
De games maken deel uit van het Deltaplan Jeugd. Ernst Radius: ‘Vanuit dat plan hebben we ook geld gekregen voor andere initiatieven, zoals extra aandacht voor kwetsbare meiden. Dat doen we via versterking van het bestaande meidenwerk (10-22 jaar). We willen het bereik ervan vergroten. De gemeente Amsterdam heeft daar al langer aandacht voor; zij stellen dat 30% van jongerenwerk bestemd moet zijn voor meiden. Ook andere gemeenten moeten beseffen dat deze groep ondersteuning nodig heeft; bijvoorbeeld omdat ze juist nu vatbaar zijn voor “foute” online contacten.’
Sowieso neemt het belang van online werken toe. ‘Er is ook budget toeekend voor extra trainingen op dat gebied voor jeugd- en jongerenwerkers. Hoe ga je bijvoorbeeld om met online uitingen over wapens en criminaliteit?’

Plofkraak
Een ander groot traject is de nauwere samenwerk van Sociaal Werk Nederland met Halt en de politie. Ernst Radius: ‘Wederom vanuit het Deltaplan Jeugd krijgen we geld om kinderen en jongeren eerder en beter te informeren over de gevaren van criminaliteit. Wat begint met een winkeldiefstal kan eindigen met een plofkraak en een forse gevangenisstraf. Samen met het onderwijs gaan we daarvoor materiaal ontwikkelen, onder meer over groepsgedrag, stoerdoenerij, wapens en “drill raps”, maar ook over online gevaren als eenzaamheid en “wanhoopsdaden”.’

Nazorg
Al eerder heeft VWS bovendien aan Youth Spot gevraagd om onderzoek te doen onder jongeren die zowel ondersteuning krijgen vanuit het jongerenwerk als de geïndiceerde jeugdzorg. Ernst Radius: ‘Die combinatie heeft meerwaarde, bijvoorbeeld bij de nazorg voor jongeren die uit een verslavingstraject komen; via jongerenwerk houden ze lichte ondersteuning en komen ze in een omgeving met leuke activiteiten waar ze nieuwe vrienden kunnen maken. Dat kan terugval voorkómen. Bovendien helpt het om de jeugdzorg de complementaire waarde van jongerenwerk te doen inzien, zodat samenwerken vanzelfsprekender wordt. In mei is dat onderzoek klaar.’

Tekort
Bij al dat goede nieuws passen nog wel twee kanttekeningen. ‘Mooi dat we nu incidenteel geld krijgen voor dergelijke projecten, maar de onderliggende problemen worden niet weggenomen, zoals vooral de nog steeds toenemende kansengelijkheid. Daarvoor zijn structureel meer middelen nodig.’
En ten tweede: ‘Het tekort aan jeugd- en jongerenwerkers wordt nijpend. Er is te weinig uitstroom vanuit de opleidingen, zowel op mbo- als hbo-niveau. Daar moeten we als branche en als onderwijs echt harder aan gaan trekken.’

Totaalbeeld
Wat daarbij kan helpen is dat er een landelijk overzicht in de maak is van het vrijwillige én het professionele jongerenwerk. Ernst Radius: ‘Als het goed is hebben we in september een beeld van al het kinder- en jongeren werk dat níét binnen onderwijs of sport valt, maar over sociaal welzijn gaat. Als we dat beeld hebben kunnen we gemeenten en partnerorganisaties een algemeen pedagogisch kader bieden. Met als rode draad: “als je je jeugd wilt versterken, kijk dan naar wat er al ís”. Dus naast het professionele jongerenwerk ook de speeltuinvereniging en de scouting.’

Drank en drugs
Wat dat betreft mag Nederland nog wel eens inspiratie opdoen bij het IJslandse model. ‘Dertig jaar geleden was de jeugd daar massaal aan de drank en de drugs. Daarom hebben ze jarenlang enorm geïnvesteerd activiteiten op het gebied van sport, spel, cultuur en welzijn. Dat betaalt zich nu uit. België doet het trouwens ook veel beter. Vrijwel ieder kind daar gaat naar het jeugdwerk. Dat is een faciliteit die er gewoon ís, die hoeven niet steeds aan te tonen dat ze effectieve interventies uitvoeren. Als kinderen daardoor vrienden voor het leven maken: tel uit je winst!’