Aan de slag met de nieuwe Wet inburgering

Op 1 januari 2022 is het dan toch zover: dankzij nieuwe Wet inburgering worden gemeenten verantwoordelijk voor de inburgering van vluchtelingen. Dat wil zeggen: er gaan geruchten dat ook die datum nog te vroeg komt, maar vooralsnog gaan we ervan uit dat vanaf dat moment gemeenten de regie krijgen over de integratie van nieuwkomers. Dat zou moeten leiden tot meer en beter maatwerk, zodat nieuwkomers zich sneller een volwaardige plek kunnen verwerven in de Nederlandse samenleving.

En dat betekent ook een flinke opgave voor sociaalwerkorganisaties waaronder de brede welzijnsorganisaties, VluchtelingenWerk Nederland, en andere aanbieders, het COA en andere organisaties in het sociaal domein, SAVE, politie enz. Op deze plek van de website van Sociaal werk Nederland vindt u de komende maanden actuele informatie en tools over dit onderwerp en vanuit de commissie Vluchtelingen & Integratie van Sociaal Werk Nederland.

De Commissie Vluchtelingen & Integratie
Sociaal Werk Nederland heeft in 2017 een commissie Vluchtelingen & Integratie ingesteld. Doel was en is om de samenwerking en afstemming binnen de gehele keten te stroomlijnen en de kwaliteit van het uitvoerend werk te verhogen. Dat alles om te bewerkstelligen dat vluchtelingen zo goed en snel mogelijk optimaal in staat worden gesteld om te integreren en daadwerkelijk deel uit gaan maken van de samenleving. 

De commissie heeft de afgelopen maanden onde rmeer enkele tools ontwikkeld. U vindt ze hieronder. U kunt deze gebruiken om 'het gesprek' te voeren over integratie en inburgering. Er is een quickscan ontwikkeld en uitgezte onder lidorganisaties van Sociaal werk Nederland. De uitkomsten hiervan verwachten we eind april 2021; deze bevindingen zal de commissie analyseren. Knelpunten zullen geagendeerd worden waar nodig. 

Deelnemers aan de commissie zijn:

• VluchtelingenWerk Nederland (directie en senior strategisch adviseur uitvoering)
• COA (directie)
• sociaalwerkorganisaties die vluchtelingenwerk uitvoeren (2 bestuurders en 1 uitvoerder, rekeninghoudend met stad en dorp/platteland)
• ervaringsdeskundigen (vanuit sociaal werk en vluchtelingenwerk)
• Sociaal Werk Nederland (medewerker/voorzitter en directie)

De bedoeling is dat de commissie binnenkort wordt uitgebreid met:

• Vertegenwoordiger(s) van ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW)
• Vertegenwoordiger(s) van Divosa (gemeentelijke leidinggevenden in het sociaal domein)

Gemeenten
Veel gemeenten zijn nog druk bezig om te inventariseren wat er allemaal op hen afkomt, en welke landelijke en lokale organisaties een aandeel leveren in de uitvoering van de nieuwe wet. En dat is eigenlijk goed nieuws voor sociaalwerkorganisaties. De herschikking van taken biedt de kans om zich bij gemeenten te presenteren als een ideale partner bij het begeleiden van vluchtelingen. 

Tools: de Klantreis en Mindmap
Om het gesprek met wethouders en ambtenaren aan te gaan biedt de commissie Vluchtelingen en Integratie van Sociaal Werk Nederland twee handige hulpmiddelen: de Klantreis en de Mindmap. Deze hebben we laten maken op basis van diverse denksessies. Beide tonen klip en klaar de verbijsterende hoeveelheid instanties en trajecten waarmee vluchtelingen in Nederland te maken krijgen. De Klantreis geeft echter ook houvast voor het organiseren van de samenwerking tussen de betrokken organisaties in de opeenvolgende fasen van de lange weg naar integratie. Wie doen wat en wanneer? U kunt de pdf-en printen.

Beide instrumenten zijn gebaseerd op de ervaringen van vluchtelingen zelf, van professionals en van vrijwilligers. Ze sluiten dus goed aan bij de huidige praktijk, maar bieden gesprekspartners bij gemeenten ook aanknopingspunten voor aanscherpingen en eigen accenten in de uitvoering. En als sociaalwerkorganisatie kun je aan de hand van beide instrumenten nog eens onderstrepen hoe cruciaal juist sociaal werk is voor succesvolle inburgering en integratie.

Hierbij het handzame informatiepakket voor sociaalwerkorganisaties die nu en straks een aandeel (willen) hebben in de begeleiding van nieuwkomers. De overdracht van Rijk naar gemeenten is immers hét moment om jezelf te profileren als cruciale schakel in de integratieketen.

De inhoud van het pakket
Het inburgeringspakket telt vier documenten:

1. De klantreis met als titel: “Van aankomst tot integratie in de wijk vraagt samenwerking”. Deze brengt de hele route in kaart: van de verhuizing naar de wijk tot en met geslaagde integratie. En bovendien vijf aandachtspunten: niet-legaal verblijf, feiten en cijfers, begeleiding naar verhuizing, de rol van de vrijwilligers en de nieuwe Wet inburgering.
   Via de klantreis kan de mindmap worden geopend waarin wordt gevisualiseerd wat een statushouder zoal tegenkomt.
   Je kunt de klantreis gebruiken bij presentaties of mailen naar overheden, partners, medewerkers en vrijwilligers. Wil je de klantreis en de mindmap printen? Doe het op A3-formaat om ook de kleine lettertjes leesbaar te maken.
   Als nieuwe ontwikkelingen of regelgeving daarom vragen passen we de klantreis aan.
2. Een blog van Gon Mevis (ContourdeTwern) met als titel: “Waar het goed met je gaat, is je thuis”.
3. Een uitgebreid interview met Eric Wichgers (Figulus Welzijn) en Tineke Parson (VluchtelingenWerk Nederland) over onder meer samenwerken, aanbesteden, vrijwilligers en de opmars van extreemrechts.
   
   Binnenkort online
4. De resultaten van de quickscan die Sociaal Werk Nederland heeft uitgevoerd over inburgering en sociaal werk. Dat wil zeggen: zodra die resultaten er zijn, worden ze toegevoegd aan het pakket.

Met vragen of opmerkingen kun je terecht bij Jennifer Elich, senior adviseur en voorzitter van de Commissie Vluchtelingen & Integratie (elich@sociaalwerk.nl, 06 - 15060736)